Ένα άρθρο από το Associated Press που το μετέφρασα πρόσφατα, που δεν χρειάστηκε να το αλλάξω ως προς το περιεχόμενό του. Με λίγο κριτική σκέψη είναι άκρως κατατοπιστικό και επίκαιρο. Πολλά από αυτά που λέει προσωπικά δε συμφωνώ, ωστόσο περιέχει αλήθειες και ομολογίες Αμερικανών αξιωματούχων.
Στην αρχή, όλα φαινόταν απλά: ανατροπή του Σαντάμ Χουσεΐν, καταστροφή των δήθεν όπλων μαζικής καταστροφής και κτίσιμο των θεμελίων μιας φιλοδυτικής κυβέρνησης στην καρδιά του αραβικού κόσμου.
Αποτέλεσμα: Σχεδόν 4 .500 Αμερικανικές και πάνω από 100.000 Ιρακινές ζωές, ο στόχος για αργότερα, τώρα είναι απλά να βγούν - και αφήνουν πίσω τους μια χώρα όπου η δημοκρατία έχει τουλάχιστον μια ευκαιρία, όπου το Ιράν δεν κυριαρχεί και όπου οι συνθήκες μπορεί να μην είναι καλές για αυτό, αλλά “αρκετά καλές.”
Ακόμη και οι μετριοπαθείς στόχοι μπορεί να αποδειχθούν εξαιρετικά φιλόδοξοι αφού οι αμερικανικές δυνάμεις φύγουν και το Ιράκ αρχίσει να χαράξει τη δική του πορεία. Πώς οι Ιρακινοί θα πορευτούν για τα επόμενα χρόνια, η ιστορία τους θα καθορίσει το πώς θα δικάσουν έναν πόλεμο που έγινε από την πιο πολιτικά αμφιλεγόμενη στην αμερικανική ιστορία.
Η ανατροπή του Σαντάμ ήταν το εύκολο μέρος. Τηλεοπτικές εικόνες από τις μέρες που ακολούθησαν την 20ή Μαρτίου 2003, με την έναρξη του πολέμου έκαναν την εμφάνιση συγκρούσεις σχετικά ανώδυνες, όπως ένα συγκεκριμένο είδος ταινιών του Χόλιγουντ: Αμερικανικά ταγκς τρεχοντας σε όλες τη ζοφερές και χωρίς ιδιαίτερα χαρακτηριστικά πεδιάδες του Ιράκ, τεράστιες εκρήξεις, κροτάλισμα όπλων στη Βαγδάτη στο "σοκ και δέος", βομβαρδισμοί και το άγαλμα του Σαντάμ να πέφτει κάτω από το βάθρο του.
Αλλά οι Αμερικανοί μόλις συγκρούστηκαν με την πολύπλοκη πραγματικότητα της αλλοδαπής κοινωνίας, που λίγοι από αυτούς γνώριζαν ή κατανοούσαν. Ποιοι μεσίτες ήταν στην εξουσία; Ο Αγιατολάχ ο επικεφαλής των σουνιτών; Ποια ήταν τα σωστά κουμπιά για να τα πατήσουν; Η Αμερική είχε δικές της ιδέες για το “νέο Ιράκ”. Μήπως οι περισσότεροι Ιρακινοί δεν είχαν μερίδιο;
Μέρος ή οι περισσότεροι Αμερικανοί δεν είχαν ποτέ ακούσει για το 2002, όπως για την σφαγή της Φαλούτζα και το κολαστήριο Αμπού Γκράιμπ, έγιναν όμως λέξεις της καθημερινότητάς τους. Ο Σαντάμ συνελήφθη εννέα μήνες μετά την εισβολή. Ο πόλεμος συνεχίστηκε όμως για άλλα οκτώ χρόνια. Τα όπλα μαζικής καταστροφής δεν βρέθηκαν ποτέ. Και το Ιράκ στράγγισε δισεκατομμύρια από τα ταμειακά διαθέσιμα της Αμερικής καθώς και πόροι εκτράπησαν στο Αφγανιστάν, όπου οι Ταλιμπάν και η Αλ Κάιντα ανέκαμψαν μετά την ήττα τους κατά την εισβολή του 2001.
Κατά τους πρώτους μήνες, εχθρός της Αμερικής ήταν κυρίως σουνίτες θυμωμένοι για την απώλεια της εξουσίας και του κύρους, όταν έπεσε ο προστάτης τους Σαντάμ. Το Σεπτέμβριο του 2007, στην πιο αιματηρή χρονιά για τα στρατεύματα των ΗΠΑ, σιίτες πολιτοφύλακες - μέρος μιας κοινότητας που στράφηκε κατά του Σαντάμ - ήταν υπεύθυνοι για τα τρία τέταρτα των επιθέσεων στην περιοχή της Βαγδάτης που σκοτώθηκαν ή τραυματίστηκαν Αμερικανοί, σύμφωνα με τον τότε - Νο2 διοικητή των αμερικανικών δυνάμεων στο Ιράκ, ο υπολοχαγό Γεν. Ρέι Οντιέρνο.
Ο Σαντάμ δεν είχε ανεχθεί την Αλ Κάιντα. Με τον Σαντάμ εκτός και τη χώρα στο χάος, η Αλ Κάιντα στο Ιράκ έγινε μεγαλύτερη και πιο επικίνδυνη με το προνόμιο του κινήματος του τρόμου, στο σχέδιο τους οι μαχητές από τη Βόρεια Αφρική προς την Ασία για έναν πόλεμο μέσω βομβιστικών επιθέσεων αυτοκτονίας και δολοφονιών, αν και με χαμηλότερη ένταση.
Δεδομένου ότι τα αμερικανικά στρατεύματα ετοιμάζονται να επιστρέψουν στην πατρίδα τους από την 31 Δεκεμβρίου, αφήνουν πίσω τους μια χώρα που εξακολουθεί να αντιμετωπίζει τη βία, με στενότερους δεσμούς με τις ΗΠΑ από ό, τι ο Σαντάμ όμως ακόμα πολύ μακρυά από αυτό που οραματίστηκε η Ουάσιγκτον. Η επιρροή του Ιράν βρίσκεται σε άνοδο. Μία από τις λίγες θετικές εξελίξεις από την αμερικανική άποψη - μια “δημοκρατική κατοχή” - απέχει πολύ από την ασφάλεια.
___
 |
| Fallujah
|
Αναγνωρίζοντας τα λάθη τους, οι ΗΠΑ μάλλον θα έβλεπαν τι έρχεται. Μέχρι το 2003, αντιπαλότητες και μίση μεταξύ των κοινοτήτων, που τροφοδοτούνταν από χρόνια καταστολής του Σαντάμ κατά των Κούρδων και των Σιιτών, ήταν μπύρα κάτω από το καπάκι μιας κλειστής κοινωνίας που έσμιξε στα συντρίμμια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας μετά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο. Η εξουσία του τρόμου του Σαντάμ κράτησε όλα αυτά τα πάθη κάτω από το καπάκι. Σηκώνοντας το καπάκι οι ΗΠΑ, έγινε έκρηξη. Αφαιρώντας τον Σαντάμ, άρχισε μια νέα μάχη για την εξουσία που ο ανατραπείς ηγέτης και το κόμμα Μπάαθ μονοπωλούσαν εδώ και δεκαετίες.
Μετά από τη μέρα που το άγαλμα του Σαντάμ σύρθηκε κάτω στη Βαγδάτη, οι ΗΠΑ κανονισαν αυτό που υποτίθεται ότι ήταν μια συνάντηση συμφιλίωσης στην σιιτική ιερή πόλη Νατζάφ, στην οποία συμμετέχουν εξέχοντες κληρικοί από την πλειοψηφία της σιιτικής αίρεσης που ανυπομονούν για ένα κυρίαρχο ρόλο στο Ιράκ μετά την κατάρρευση της Σουνιτικής κυριαρχίας του Σαντάμ.
Ένας από αυτούς ήταν Abdul-Majid al-Khoie, γιος ενός σεβαστού Αγιατολάχ. Ο Al-Khoie είχε καταφύγει στη Βρετανία κατά τη διάρκεια της καταστολής του Σαντάμ εναντίον των σιιτών μετά τον Πόλεμο του Κόλπου το 1991. Τώρα ο ίδιος και οι άλλοι κληρικοί επέστρεψαν στο Ιράκ, απελευθερωμένοι από τον “ζυγό” του Σαντάμ. Πλησιάζοντας ο Αl-Khoie σε ένα τζαμί, το πλήθος τον κατακλύζει. Τον κατακρεούργησαν σε μια επίθεση που σε μεγάλο βαθμό ευθύνεται ο Muqtada Αλ Σαντρ, ένας σιιτική συναδέλφός του κληρικός.
Στη Βαγδάτη, εν τω μεταξύ, όχλοι λεηλάτησαν και έκαψαν ένα μεγάλο μέρος της πόλης όπως λένε σαστισμένοι στρατιώτες των ΗΠΑ που ήταν παρόντες.
“Πράγματα γίνονται”, περίφημη φράση που είπε ο τότε υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ Donald H. Rumsfeld εκείνη την εποχή. "Και είναι ακατάστατα τα πράγματα, και η ελευθερία είναι προχειροφτιαγμένη, και οι ελεύθεροι άνθρωποι είναι ελεύθεροι να κάνουν λάθη, και να διαπράττουν εγκλήματα και να κάνουν κακά πράγματα. Επίσης, είναι ελεύθεροι να ζήσουν τη ζωή τους και κάνουν θαυμάσια πράγματα. Και αυτό είναι που πρόκειται να συμβεί εδώ."
Μέσα σε λίγους μήνες, οργισμένοι σουνίτες είχαν πάρει τα όπλα για να αντισταθούν σε αυτό που είδαν ως ένα πούλημα των Σιιτών στους Αμερικανούς. Οι τάξεις τους είχαν ενισχυθεί από πρώην στρατιώτες, ο βιοπορισμός των οποίων είχε αφαιρεθεί όταν οι Αμερικανοί, σε μια προσπάθεια να κατευνάσουν τους σιίτες και τους Κούρδους ηγέτες, εξαφάνισαν τους στρατιωτικούς του Σαντάμ.
Τον Αύγουστο του 2003, ένα τεράστιο φορτηγό βόμβα κατέστρεψε την έδρα του ΟΗΕ, σκοτώνοντας τον αρχηγό της αποστολής, τον αναπληρωτή του και άλλους 20 ανθρώπους. Δύο μήνες αργότερα, ρουκέτες χτύπησαν το κατειλημμένο από Αμερικανούς Ξενοδοχείο Rasheed στην Πράσινη Ζώνη, σκοτώνοντας έναν Αμερικανό αντισυνταγματάρχη και τραυματίζοντας 17 άτομα. Ένας από τους αρχιτέκτονες του πολέμου, που επισκέπτονταν σαν αναπληρωτής υπουργός Άμυνας ο Πολ Γούλφοβιτς, μόλις που δραπέτευσε τραυματισμένος.
Έγινε σαφές: Η Αμερική ήταν σε μια μακρά και σκληρή μάχη. Η θριαμβευτική σκηνή του αγάλματος του Σαντάμ θα αντικατασταθούν από νέες εικόνες: Κατακρεουργημένοι Αμερικανοί να κρέμονται από μια γέφυρα στη Φαλούτζα και στρατιωτικά οχήματα να τυλίγονται στις φλόγες, τρομοκρατημένοι όμηροι να κοιτάζουν μια βιντεοκάμερα στιγμές πριν από τον αποκεφαλισμό τους και τη σημαία να ντύνει τα φέρετρα τους που βρίσκονται σε ανοιχτούς τάφους, καθώς και τους γέρους γονείς και νέες χήρες να κλαίνε για τα αγαπημένα τους πρόσωπα.
___
Οι Αμερικανοί έφτασαν με δική τους ατζέντα για το νέο Ιράκ. Αυτό πάντα οι Ιρακινοί το είχαν στο μυαλό τους.
Phillip J. Dermer, ένας τώρα-συνταξιούχος συνταγματάρχης των ΗΠΑ που έχει επιστρέψει στο Ιράκ σαν επιχειρηματίας, πήγε το καλοκαίρι του 2003, για να συμβάλλει στη συγκρότηση ενός συμβουλίου πόλης στη Βαγδάτη.
Η ιδέα ήταν να δοθεί στους Ιρακινούς μια γρήγορη γεύση δημοκρατίας, ενώ ζητήματα, όπως το σύνταγμα και οι εθνικές εκλογές θα εκπονηθούν αργότερα.
Μετά από μήνες προετοιμασίας, το Συμβούλιο εξελέγη και μπήκε στην πρώτη σειρά της επιχειρηματικής του δραστηριότητας: Προς έκπληξη των Αμερικανών, ένας εκπρόσωπος του Αλ-Σαντρ τέθηκε επικεφαλής για να αλλάξει το όνομα της σιιτικής παραγκούπολης στην ανατολική Βαγδάτη από Σαντάμ Σίτι σε Σαντρ Σίτι στην τιμήν του πατέρα του, ιερέα, που δολοφονήθηκε από τους οπαδούς του έκπτωτου καθεστώτος. Το μέτρο πέρασε ομόφωνα.
Ο Dermer και οι συνεργάτες του περίμεναν μια ψηφοφορία για κάτι σαν ένα νέο προϋπολογισμό για το νερό. Για τον Dermer ήταν ένα σήμα. Οι Ιρακινοί είχαν τις δικές τους προτεραιότητες.
"Τόσο επικεντρωθήκαμε στο να οργανώσουμε αυτό το Συμβουλίο και στο να σηκώνουμε τα χέρια μας για να ψηφίσουμε, όταν όλο το χρόνο κάτι άλλο συνέβαινε. Εμείς δεν είχαμε επίγνωση και δεν το αντιληφθήκαμε», είπε.
Οι Αμερικανοί θα μάθουν σύντομα οτι οι Ιρακινοί πρωτίστως ενδιαφέρονται να προωθήσουν τις δικές τους θρησκευτικές ή εθνοτικές ομάδες σε βάρος των άλλων.
___
Όλο και περισσότερο, οι σουνίτες μαχητές στοχεύουν όχι μόνο τα στρατεύματα των ΗΠΑ αλλά και τους σιίτες του Ιράκ.
Σιίτες που αρχικά συγκρατήθηκαν και δεν αντέδρασαν. Ο ανώτατος κληρικός τους, ο Μεγάλος Αγιατολάχ Αλί αλ-Σιστανί, θέλησε να συγκρατήσει τους σιίτες επικεντρωμένους στο κύριο θέμα: τον έλεγχο της πλειοψηφίας της κυβέρνησης.
Όλα αυτά άλλαξαν με το βομβαρδισμό ενός σημαντικού σιιτικού τεμένους στη Σαμάρα το Φεβρουάριο του 2006.
Η νεοσυσταθείσα σιιτική πολιτοφυλακή αντεπιτέθηκε ενάντια σε τυχαίους σουνίτες, που συχνά τους έσερναν νεκρούς τη νύχτα. Τώρα ήταν σιίτες εναντίον σουνιτών, γείτονας εναντίον γείτονα.
Η Αμερική ήταν τώρα στη μέση ενός εμφυλίου πολέμου, εν μέρει λόγω της δικής της συμπεριφοράς, παρά τις έντονες προσπάθειες από την κυβέρνηση Μπους για να αντισταθεί στην άποψη αυτή.
Στις ΗΠΑ φαινόταν συγκλονισμένοι. Απλώς το να κρατήσουν λογαριασμό για τους θανάτους ήταν μια πρόκληση, που οδηγεί σε μια περίεργη αμερικανική στρατιωτική φόρμουλα όπου όταν έβρισκαν ένα πτώμα στο δρόμο, αυτό καταγραφόταν σαν “αιρετικό” θύμα αν το μοιραίο χτύπημα ήταν στο κεφάλι. Αν πάλι το τραύμα ήταν στον κορμό, τότε μετρούσε σαν τυχαία βία.
___
Για τους Αμερικανούς πίσω στην πατρίδα, το Ιράκ δεν ήταν ένας πόλεμος με το ορόσημο της ηθικής ενίσχυσης που θα μπορούσε να δείχνει ότι υπάρχει πρόοδος. Δεν ήταν τα εξασφαλισμένα νησιά του Ειρηνικού, ούτε η ηρωική έφοδος στις παραλίες της Νορμανδίας. Δεν υπήρχαν σκηνές ευγνώμωνων αμάχων, φιλόξενων προς τους απελευθερωτές που τους ραίνουν με λουλούδια.
Αντ 'αυτού, ο πόλεμος έγινε ένα μούδιασμα του μυαλού, λιτανεία και βομβιστικές επιθέσεις αυτοκτονίας και ενέδρες.
Η "Πρόοδος" ορίστηκε από τα αποτρόπαια στατιστικά στοιχεία, όπως: λιγότεροι άμαχοι βρέθηκαν σφαγμένοι σήμερα από ό, τι χθες. Σύντομα άρχισαν όλα να ακούγεται το ίδιο, μια αιματηρή, ψυχοφθόρα, "Ημέρα Hog Ground", βαρβαρότητα μετά την κτηνωδία, φαινομενικά χωρίς λόγο. Επεμβαίνουν σ’ένα χωριό, το ηρεμούν, κινούνται προς ένα άλλο, διαπιστώνοντας πως υπάρχει πάλι βία στο προηγούμενο.
Το τρίτο έτος του πολέμου, ο γερουσιαστής Τζον Μακέιν τα συνόψισε στο Κογκρέσο σε μια ακρόαση: «Αυτό που με ανησυχεί είναι ότι παίζουμε το παλαβό παιχνίδι του τυφλοπόντικα εδώ."
Ένας 24χρονος διμοιρίτης στο Ραμάντι εξέφρασε το ίδιο συναίσθημα με διαφορετικό τρόπο. «Κάθε φορά που βγαίνουμε, τρέχουμε», είπε σε ζωντανή σύνδεση με δημοσιογράφο Α.Press το 2006. "Αν παραμείνουμε ακίνητοι, θα μας πυροβολήσουν».
___
Η κατάσταση ήταν ακόμη χειρότερη για τους Ιρακινούς. Ο καθένας ήταν ένας πιθανός στόχος θανάτου. Για τους Σουνίτες εξτρεμιστές, ειδικά της Αλ Κάιντα, οι σιίτες θεωρούνται τόσο εχθροί όσο οι Αμερικανοί στρατιώτες. Οι Σιίτες πολιτοφύλακες βλέπουν όλους τους σουνίτες, σαν οπαδούς του Σαντάμ έτοιμους να επαναφέρουν το παλαιό καθεστώς.
Με τέτοια διαστρεβλωμένη λογική, οι μητέρες που πάνε ψώνια για τρόφιμα σε μια αγορά ήταν εξίσου θεμιτός στόχος, όπως οι ένοπλοι, ένστολοι στρατιώτες. Βόμβες αυτοκινήτων και επιθέσεις αυτοκτονίας σκότωσαν χιλιάδες. Αδέρφια, πατέρες και αδελφοί εξαφανίστηκαν - πολλές φορές χωρίς ίχνος - που απήχθησαν από τάγματα θανάτου και πιθανώς θάφτηκαν σε ανώνυμους τάφους στην έρημο. Σχεδόν ο καθένας είχε έναν συγγενή ή στενό φίλο που έχασε τη ζωή του ή εξαφανίστηκε - περισσότεροι από 3.700 σφαγιάστηκαν κατά το μήνα Οκτώβριο του 2006 και μόνο, σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη.
Μέχρι το τέλος του 2006, ο ΟΗΕ εκτιμά ότι 100.000 Ιρακινοί εγκαταλείπουν κάθε μήνα αναζητώντας άσυλο στην Ιορδανία και τη Συρία.
Ο θάνατος θα μπορούσε να έρθει ανά πάσα στιγμή: από μια βόμβα σε ένα λεωφορείο γεμάτο με πολίτες που πάνε στη δουλειά ή από ένα κέλυφος περιπλανώμενος σε ένα σπίτι που μια οικογένεια απολάμβανε ένα βραδινό γεύμα. Ή από τους ξένους. Το Σεπτέμβριο του 2007, oι εργολάβοι της Blackwater που είχαν αναλάβει τη φύλαξη αυτοκινητοπομπής στη Βαγδάτη του αμερικανικού υπουργείου Εξωτερικών άνοιξαν πυρ εναντίον μη στρατιωτικών οχημάτων, λανθασμένα πιστεύοντας ότι ήταν υπό επίθεση. Δεκαεπτά Ιρακινοί άμαχοι έχασαν τη ζωή τους. Ένας ομοσπονδιακός δικαστής των ΗΠΑ απέρριψε τις κατηγορίες δύο χρόνια αργότερα, επειδή η υπόθεση ήταν βασισμένη πάνω μαρτυρία σε αντάλλαγμα την ασυλία.
Μια ανασκόπηση από το AP τον Απρίλιο του 2009 έδειξε ότι περισσότεροι από 110.600 Ιρακινοί είχαν χαθεί λόγω της βίας που προέκυψε μετά την υπό αμερικανική ηγεσία εισβολή. Ο πραγματικός αριθμός ήταν πιθανόν υψηλότερος, επειδή πολλοί από αυτούς που αναφέρονται ως αγνοούμενοι είχαν αναμφίβολα ταφεί στο χάος του πολέμου, χωρίς επίσημα έγγραφα.
"Ήθελαν το Ιράκ να είναι ένα μοντέλο για τη δημοκρατία που πρέπει να ακολουθηθεί και από άλλες χώρες της περιοχής», είπε ένας σιίτης ιεροκήρυκας, ο Sheik Muhannad al-Bahadli, για τους Αμερικανούς τον Μάρτιο του 2007. "Κοιτάξτε τι συνέβη στο Ιράκ μετά από τέσσερα χρόνια κατοχής: ανατινάζονται παγιδευμένα αυτοκίνητα - βόμβες και ακόμα σκοτώνονται Ιρακινοί."
___
Το 2007, η παλίρροια άρχισε να υποχωρεί, αν και οι ιστορικοί θα συζητήσουν το λόγο για χρόνια. Η αλλαγή ήταν μάλλον αποτέλεσμα της συμβολής των γεγονότων. Πολλοί σουνίτες μαχητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι χρειάζονται οι Αμερικανοί για δόλωμα κατά του «πραγματικού εχθρού» - τους σιίτες. Πολλοί αντάρτες σουνίτες αγανάκτησαν και άρπαξαν την εξουσία από την Αλ Κάιντα και δεν συμμερίζονταν το όραμά της για μια παγκόσμια τζιχάντ. Πολλοί Σιίτες αντέδρασαν κατά της βαρβαρότητας γκανγκστερισμού ορισμένων από των δικών τους Σιιτών πολιτοφυλακών. Και, τέλος, το αμερικάνικο στρατιωτικό κύμα.
Τον Ιανουάριο του 2007, ο πρόεδρος Τζορτζ Μπους ανακοίνωσε ότι στέλνει 30.000 επιπλέον στρατιώτες για να εξασφαλίσει τη Βαγδάτη και τις επαρχίες γύρω από αυτή. Η συζήτηση της απόσυρσης των στρατευμάτων το 2007, που ευρέως αναμενόταν, εξαφανίστηκε. Με τους Αμερικανούς να υπόσχονται και να πληρώνουν για την υποστήριξη, όλο και περισσότεροι Σουνίτες αντάρτες άλλαξαν στρατόπεδο και στράφηκαν εναντίον της Αλ Κάιντα. Οκτώ μήνες μετά την έναρξη του κύματος, ο ηγέτης της Σιιτικής πολιτοφυλακής αλ Σαντρ κήρυξε κατάπαυση του πυρός και η βία άρχισε να μειώνεται στην πρωτεύουσα.
Ο πόλεμος συνέχισε. Αλλά ο γενικός στρατηγός Ντέιβιντ Πετρέους, ήταν σε θέση να πει στο Κογκρέσο πως μέχρι το τέλος του έτους οι «στρατιωτικοί στόχοι» της επέμβασης θα επιτευχθούν. Οι σκεπτικιστές, συμπεριλαμβανομένου του τότε γερουσιαστή Μπαράκ Ομπάμα, αναγνώρισαν την τάση, σημειώνοντας ταυτόχρονα ότι ο δεύτερος στόχος του κύματος - δηλαδή το να επιτρέψει στους Ιρακινούς να καθιερώσουν μια σταθερή, αποτελεσματική κυβέρνηση - παρέμεινε ανεκπλήρωτος.
"Η επέμβαση πέτυχε σε εκείνες τις πτυχές όπου οι Αμερικανοί είχαν τον πλήρη έλεγχο, τις στρατιωτικές πτυχές,» δήλωσε η Marina Ottoway, διευθύντρια του προγράμματος Μέσης Ανατολής στο Carnegie Endowment για τη Διεθνή Ειρήνη. "Δεν υπήρχε καμία διάθεση για συμβιβασμό. Ακόμη δεν υπάρχει η θέληση για συμβιβασμό».
