Το «ιδιώνυμο» Αναγκαστικός Νόμος 509/1947 Ο φασισμός προ των πυλών;

Iδιώνυμο αδίκημα η συμμετοχή κουκουλοφόρων σε συγκεντρώσεις
Να τιμωρείται ως ιδιώνυμο αδίκημα η συμμετοχή κουκουλοφόρων σε συγκεντρώσεις, θα προτείνει στην κυβέρνηση ο αναπληρωτής υπουργός Εσωτερικών, Χαράλαμπος Αθανασίου, όπως δήλωσε ο ίδιος στην αρμόδια επιτροπή της Βουλής. 

Με αφορμή τη συζήτηση που έγινε κατά τη διάρκεια της κύρωσης πράξης νομοθετικού περιεχομένου για τη λήψη μέτρων προς άμεση αποκατάσταση ζημιών, που προκλήθηκαν από τα γεγονότα της 12ης Φεβρουαρίου στο κέντρο της Αθήνας, ο κ. Αθανασίου διαβεβαίωσε ότι σύντομα θα καταβληθούν όλες οι αποζημιώσεις σε όλους τους δικαιούχους επιχειρηματίες που είχαν υποστεί ζημιές.

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα στοιχεία που κατέθεσε στην Επιτροπή ο αναπληρωτής υπουργός Εσωτερικών, 21 περίπτερα έχουν υποστεί ζημιές έως 1.000 ευρώ, 216 επιχειρήσεις έως 15.000 ευρώ, ενώ για 32 επιχειρήσεις οι ζημιές υπολογίζονται σε περισσότερα από 15.000. 

Υπέρ του νομοσχεδίου τάχθηκαν όλα τα κόμματα πλην του ΚΚΕ που επιφυλάχθηκε να τοποθετηθεί στην ολομέλεια της Βουλής στην οποία και ο ΣΥΡΙΖΑ δήλωσε ότι θα εκφράσει επιμέρους επιφυλάξεις.

\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\


Το «ιδιώνυμο» (ειδικό) αδίκημα περιγράφεται σε νόμο που ψηφίστηκε το 1929 (N. 4229) μετά από την κυβέρνησης Βενιζέλου. Επρόκειτο για νόμο "Περί μέτρων προστασίας του κοινωνικού καθεστώτος και προστασίας των ελευθεριών των πολιτών". Ο στόχος του ήταν η ποινικοποίηση των "ανατρεπτικών" ιδεών, ιδιαίτερα η δίωξη κομμουνιστών, αναρχικών και η καταστολή των συνδικαλιστικών κινητοποιήσεων.

Ο Νόμος αυτός προέβλεπε ποινή φυλάκισης πάνω απο 6 μήνες για όποιον, κατά το άρθρο 1, "επιδιώκει την εφαρμογήν ιδεών εχουσών ως έκδηλον σκοπόν την δια βιαίων μέσων ανατροπήν του κρατούντος κοινωνικού συστήματος ή την απόσπασιν μέρους εκ του όλου της επικράτειας ή ενέργεια υπέρ της εφαρμογής αυτών προσηλυτισμού". Ήταν το πρώτο νομοθετικό μέτρο κατά του Κ.Κ.Ε. και εγκαινίασε σειρά από έκτακτα μέτρα που θα θεσπιστούν αργότερα από τις νεότερες κυβερνήσεις κατά της αριστεράς.
Με την επίκληση του "ιδιωνύμου" διαλύθηκαν οι περισσότερες εργατικές οργανώσεις προς τα τέλη του έτους 1930. Οι Α. Παπαναστασίου και Γ. Καφαντάρης είχαν αντιδράσει έντονα κατά την ψήφιση του ιδιωνύμου. Αξιοσημείωτη ήταν η απόρριψη από το Βενιζέλο της πρότασης του Παπαναστασίου να διώκονται με το «ιδιώνυμο» όχι μόνο οι κομμουνιστές αλλά και οι φασίστες.
Η ανάπτυξη του εργατικού κινήματος, που ακολουθούσε τις ανάλογες τάσεις στην υπόλοιπη Ευρώπη με την εξάπλωση των ριζοσπαστικών/κομμουνιστικών ιδεολογιών, η Μικρασιατική Καταστροφή με την άφιξη εκατομμυρίων προσφύγων, που δυνητικά, λόγω της άθλιας κατάστασής τους, θα μπορούσαν να αποτελέσουν πρόσφορο έδαφος για την εξάπλωση των ιδεολογιών αυτών, και η γενικότερη κακή κατάσταση της χώρας αλλά και της οικονομίας λόγω του πολέμου και της πολιτικής αστάθειας των χρόνων εκείνων, οδήγησαν στην ψήφιση του νόμου. Σύμφωνα με το νόμο, η απεργία δεν αναγνωριζόταν ως μέσο προβολής πολιτικών αιτημάτων, η διαδήλωση θεωρούνταν διασάλευση της κοινωνικής γαλήνης και ο συνδικαλισμός μετατράπηκε σε "ιδιώνυμο" αδίκημα.

Αναγκαστικός Νόμος 509/1947
Η κυβέρνηση Ι. Μεταξά δεν πρόσθεσε τίποτε επί της σχετικής νομοθεσίας, περιοριζόμενη δια του Α.Ν. 117/1936, μόνο στην εντατικοποίηση του ελέγχου των πολιτικών φρονημάτων, ειδικότερα στη στρατολόγιση, θεσπίζοντας γενικότερα τις περίφημες "δηλώσεις μετανοίας". Αντίθετα μετά την απελευθέρωση, και συγκεκριμένα το 1947 ψηφίσθηκε ο Αναγκαστικός Νόμος 509/1947 όπου δια του άρθρου 2 το αδίκημα αυτό υπάχθηκε στη δικαιοδοσία των στρατοδικείων, που είχε επαναφέρει σε λειτουργία διαρκείας, παρά το τέλος του πολέμου, ο Αρχιεπίσκοπος Δαμασκηνός λίγους μήνες πριν να παραδώσει την εξουσία. Σύμφωνα μ΄αυτόν τον νόμο, προβλέπονταν η ποινή θανάτου για τους αρχηγούς ή τους οδηγούς συστασιωτών και η ποινή ισόβιων δεσμών για τους απλούς συστασιώτες.
Στη συνέχεια, το ΚΚΕ προχώρησε στη δημιουργία της "Κυβέρνησης του βουνού".
Δέκα ημέρες αργότερα το τότε Υπουργικό Συμβούλιο, που συμμετείχαν ο Γεώργιος Στράτος, υπουργός στρατιωτικών και ο Ναπολέων Ζέρβας, υπουργός Δημόσιας Τάξης, σε ολονύκτια σύσκεψη αποφάσισε "εκτεταμένης κλίμακας προληπτικές συλλήψεις" μετά από πληροφορίες ότι "οι κομμουνισταί εσκόπευον να προκαλέσουν σοβαράς ταραχάς". Στις δύο νύκτες που ακολούθησαν έγιναν 5.000 περίπου συλλήψεις με σημείο συγκέντρωσης τις ναυτικές φυλακές της νήσου Ψυττάλειας. Υπενθυμίζεται ότι εκτοπισμοί την εποχή εκείνη είχαν σημειωθεί πολύ πριν στα λεγόμενα τάγματα σκαπανέων, ενώ δύο μήνες αργότερα θεσπίστηκε ο Οργανισμός Αναμορφωτηρίων Μακρονήσου.
Σύμφωνα με αυτόν τον νόμο οι συλληφθέντες, κατά διάφορες πηγές, ήταν αρκετές χιλιάδες. Συγκεκριμένα από το 1946 μέχρι το 1951 υπήρχαν 11.000 κρατούμενοι εκ των οποίων πάνω από 5.000 είχαν ήδη εκτελεστεί, μεταξύ αυτών υπήρχαν ανήλικα παιδιά,υπερήλικες γυναίκες.
Μερικές από τις πιο γνωστές φυλακές κρατουμένων του νόμου Α.Ν. 509 (ο νόμος περί Ιδιώνυμου δηλαδή) ήταν η Μακρόνησος η Γιάρος το Λαζαρέτο Κέρκυρας,οι περίφημες φυλακές Αβέρωφ, το Δαφνί, οι φυλακές της Καισαριανής και άλλες. Στο γνωστό ποίημά του, 4.000 στίχων, "Οι γειτονιές του κόσμου" ο μεγάλος μας ποητής Γιάννης Ρίτσος γράφει για την Μακρονήσο του 1949 ότι υπήρχαν 12.000 φυλακισμένοι, 30.000 εκτοπισθέντες και 3.500 εκτελεσθέντες.

Η Κατάργηση του 509
Τελικά ο Α.Ν. 509/1947 καταργήθηκε στις 23 Σεπτεμβρίου του 1974 από την κυβέρνηση εθνικής σωτηρίας, όπου και νομιμοποιήθηκε το ΚΚΕ. Σημειώνεται ότι ένα μήνα πριν, στις 22 Αυγούστου, τρεις ημέρες μετά την ολοκλήρωση του έργου του Αττίλα ΙΙ, η Ελλάδα ζήτησε την προώθηση του συμφώνου σύνδεσής της με την ΕΟΚ.