ΒΙΟΛΟΓΙΑ A' ΤΑΞΗ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ

ΦΕΚ Α' 25/4-3-1993

ΝΟΜΟΣ ΥΠ’ ΑΡΙΘ. 2121

Πνευματική ιδιοκτησία, συγγενικά δικαιώματα και πολιτιστικά θέματα

Άρθρο 66: Ποινικές κυρώσεις

1. Τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον ενός έτους και χρηματική ποινή 2.900 - 15.000 Ευρώ, όποιος χωρίς δικαίωμα και κατά παράβαση των διατάξεων του παρόντος νόμου ή διατάξεων των κυρωμένων με νόμο πολυμερών διεθνών συμβάσεων για την προστασία της πνευματικής ιδιοκτησίας, εγγράφει έργα ή αντίτυπα, αναπαράγει αυτά άμεσα ή έμμεσα, προσωρινά ή μόνιμα, με οποιαδήποτε μορφή, εν όλω ή εν μέρει, μεταφράζει, διασκευάζει, προσαρμόζει ή μετατρέπει αυτά, προβαίνει σε διανομή αυτών στο κοινό με πώληση ή με άλλους τρόπους ή κατέχει με σκοπό διανομής, εκμισθώνει, εκτελεί δημόσια, μεταδίδει ραδιοτηλεοπτικά κατά οποιοδήποτε τρόπο, παρουσιάζει στο κοινό έργα ή αντίτυπα με οποιοδήποτε τρόπο, εισάγει αντίτυπα του έργου που παρήχθησαν παράνομα στο εξωτερικό χωρίς τη συναίνεση του δημιουργού και γενικά εκμεταλλεύεται έργα αντίγραφα ή αντίτυπα που είναι αντικείμενο πνευματικής ιδιοκτησίας ή προσβάλλει το ηθικό δικαίωμα του πνευματικού δημιουργού να αποφασίζει για τη δημοσίευση του έργου στο κοινό καθώς και να παρουσιάζει αυτό αναλλοίωτο χωρίς προσθήκες ή περικοπές.

Για την ταμπακιέρα: Το εξώφυλλο λένε οι ειδικοί ότι είναι το μισό βιβλίο. Εδώ έχουμε λοιπόν να κάνουμε με μια επιστήμη, τη Βιολογία, τι σχέση έχει λοιπόν η επιστήμη με την Γένεση; Δεν σχετίζεται καθόλου με τη βιολογία, και δεν είναι ότι δεν κολλάει, αλλά, ότι, απεικονίζει μια αντιεπιστημονική άποψη για τη δημιουργία της ζωής. Είναι σαφείς λοιπόν οι συνειρμοί που επιχειρούνται με την θρησκεία που παραπέμπει το εξώφυλλο, με το περιεχόμενο που πραγματεύεται το βιβλίο!

Το εξώφυλλο του βιβλίου

Η Δημιουργία του Αδάμ στην Καπέλα Σιξτίνα (είναι παρεκκλήσι του Αποστολικού Μεγάρου,
της επίσημης κατοικίας του Πάπα, στην πόλη του Βατικανού.)

Η κοσμογονία της Γένεσης, είναι ένα μυθολογικοθρησκευτικού τύπου κοσμογονικό αφήγημα στο βιβλίο της Γένεσης.

Εκεί περιγράφονται έξι δημιουργικές ημέρες, κατά τις οποίες ο Θεός δημιούργησε τον κόσμο με τα ζώα τα φυτά και τον άνθρωπο, αρχικά τον Αδάμ και κατόπιν την Εύα.

Τι σχέση έχουν αυτά με την βιολογία;

Τα έργα τέχνης δεν γίνονται “υλικό” για εικονογράφηση εξώφυλλων, στη χειρότερη περίπτωση παρέχονται αυτούσια και δεν κατακρεουργούνται. Χρειάζεται λίγος σεβασμός στον κόπο που έκανε ο Μιχαήλ Άγγελος για να μας χαρίσει αυτό τον πίνακα με τον “Κύριο”, τον Αδάμ, τα αγγελούδια και τη γη από κάτω...

(κλικ στην φωτό για να μεγαλώσει).

Σημειώνεται ότι σε περίπτωση χρήσης υλικού θα πρέπει να τηρούνται οι όροι του ν. 2121/1993.

Για να στείλω ένα γράμμα στον Μιχαήλ Άγγελο...

Ωραία λοιπόν ας κακοποιήσουμε τον παρθενώνα ας πάρουμε το Λύτρα και ας τον ιδιοποιηθούμε χωρίς να σεβαστούμε τις πηγές και τους δημιουργούς. Να χρησιμοποιούμε για ίδιο όφελος έργα άλλων, απέχετε κυρία από την τέχνη, με την οποία φαίνεται να σχετίζεστε. Την τέχνη την προστατεύει η χάρτα του ΟΗΕ και το ελληνικό σύνταγμα. Η τέχνη είναι κάτι που πρέπει να το σεβόμαστε και όχι να το φυλάμε με τα ΜΑΤ. Δεν έχετε καθόλου δίκιο κύριοι και ελάτε στη θέση του δημιουργού. Επίσης δεν μπορεί ο κάθε "ειδικός" να δημιουργεί με τέτοιο τρόπο και να βρίσκει συνοδοιπόρους ανθρώπους που έπρεπε να πρωτοστατούν στην διάδοση της τέχνης και του πολιτισμού.

Μπέρτολτ Μπρεχτ - Πέντε δυσκολίες για να γράψει κανείς την αλήθεια.

“Κι η τέχνη πρέπει, σ’ αυτούς τους καιρούς των αποφάσεων ν’ αποφασίσει. Μπορεί να κάνει τον εαυτό της όργανο μιας μικρής μερίδας ορισμένων που παίζουν τις θεότητες της μοίρας για τους πολλούς και που απαιτούν μια πίστη που πρέπει πρώτ’ απ’ όλα να είναι τυφλή, και μπορεί να σταθεί στο πλευρό των πολλών και να βάλει τη μοίρα τους στα δικά τους χέρια. Μπορεί να παραδώσει τον άνθρωπο στις συγχύσεις, τις αυταπάτες και τα θαύματα, και μπορεί να παραδώσει τον κόσμο στον άνθρωπο. Μπορεί να μεγαλώσει την αμάθεια και μπορεί να μεγαλώσει τη γνώση. Μπορεί να κάνει έκκληση στις δυνάμεις που αποδείχνουν τη δύναμη τους καταστρέφοντας, και στις δυνάμεις που αποδείχνουν τη δύναμη τους Βοηθώντας.

Όποιος σήμερα θέλει να πολεμήσει την ψ ε υ τ ι ά και την α µ ά θ ε ι α και να γράφει την α λ ή θ ε ι α έχει ξεπεράσει το λιγότερο 5 πέντε δυσκολίες. Πρέπει να έχει το (1)θ ά ρ ρ ο ς να γράφει την αλήθεια παρόλο που παντού την καταπνίγουν, την (2)ε ξ υ π ν ά δ α να την αναγνωρίσει παρόλο που τη σκεπάζουν παντού, την (3) τ έ χ ν η να την κάνει ευκολομεταχείριστη σαν όπλο, την (4)κ ρ ί σ η να διαλέξει εκείνους που στα χέρια τους η αλήθεια θ’ αποχτήσει δύναμη, την (5) π ο ν η ρ ι ά να τη διαδώσει ανάμεσα τους.“

Αυτά.

==================

ΒΙΟΛΟΓΙΑ

A' ΤΑΞΗ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΟΜΑΔΑ ΣΥΓΓΡΑΦΗΣ

Δρ. ΚΑΣΤΟΡΙΝΗΣ ΑΝΤΩΝΗΣ, Βιολόγος, Εκπαιδευτικός Δ/θμιας Εκπαίδευσης.
ΚΩΣΤΑΚΗ-ΑΠΟΣΤΟΛΟΠΟΥΛΟΥ ΜΑΡΙΑ, Βιολόγος, MSc Ωκεανογραφίας, Αγωγής Υγείας, Εκπαιδευτικός Δ/θμιας Εκπαίδευσης.

Δρ. ΜΠΑΡΩΝΑ-ΜΑΜΑΛΗ ΦΩΤΕΙΝΗ, Βιολόγος, Εκπαιδευτικός Δ/θμίας Εκπαίδευσης.

Δρ. ΠΕΡΑΚΗ ΒΑΣΙΛΙΚΗ, Βιολόγος, Πάρεδρος Παιδαγωγικού Ινστιτούτου

Δρ. ΠΙΑΛΟΓΛΟΥ ΠΕΡΙΚΛΗΣ, Βιολόγος, Εκπαιδευτικός Δ/θμιας Εκπαίδευσης.

ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΟΥ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟΥ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟΥ

ΔΟΥΚΑΣ ΧΡΗΣΤΟΣ, Δρ. Παιδαγωγικών, Πάρεδρος Παιδαγωγικού Ινστιτούτου.

ΓΛΩΣΣΙΚΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ

ΜΠΟΥΣΟΥΝΗ ΛΙΑ, Φιλόλογος, Εκπαιδευτικός Δ/θμιας Εκπαίδευσης.

ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ - ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΗΣΗ ΚΑΙ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΕΝΤΥΠΟΥ

ΤΣΑΚΩΝΑ ΚΑΤΕΡΙΝΑ

ΕΙΚΟΝΑ ΕΞΩΦΥΛΛΟΥ

Ή Δημιουργία του Αδάμ" (Λεπτομέρεια), Μιχαήλ Αγγελος, 1511μχ

ΟΜΑΔΑ ΚΡΙΣΗΣ

Δρ. ΓΑΙΤΑΝΑΚΗ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ, Επίκουρος Καθηγήτρια Πανεπιστημίου Αθηνών.

Δρ. ΠΑΠΑΤΣΟΥ ΣΤΥΛΙΑΝΗ, Φυσιογνώστρια, Εκπαιδευτικός Δ/θμιας Εκπαίδευσης.

ΣΤΙΒΑΚΤΑΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ, Φυσιογνώστης, Εκπαιδευτικός Δ/θμιας Εκπαίδευσης.

_______________
Με απόφαση της ελληνικής κυβέρνησης τα διδακτικά βιβλία του

Δημοτικού, του Γυμνασίου και του Λυκείου τυπώνονται από τον

Οργανισμό Εκδόσεως Διδακτικών Βιβλίων και διανέμονται δωρεάν.

_____________
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΘΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ

ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ

ΒΙΟΛΟΓΙΑ

A' ΤΑΞΗ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΕΚΔΟΣΕΩΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ ΑΘΗΝΑ

Ευχαριστούμε ιδιαίτερα τη βιολόγο Νατάσα Καμπούρη, καθηγήτρια Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, για τις εύστοχες παρατηρήσεις της, οι οποίες, συνέβαλαν ουσιαστικά στη βελτίωση της παρούσας έκδοσης.

ΠΡΟΛΟΓΟΣ

Σ' αυτό το βιβλίο προσπαθήσαμε να παρουσιάσουμε και να εξηγήσουμε με απλό τρόπο τις λειτουργίες του πιο πολύπλοκου οργανισμού του πλανήτη μας.

Το βιβλίο αποτελείται από δώδεκα κεφάλαια, από τα οποία το πρώτο αναφέρεται σε ήδη γνωστές έννοιες (ιστός, όργανο, σύστημα οργάνων). Στη συνέχεια γίνεται η παρουσίαση κάθε συστήματος οργάνων ξεχωριστά. Πρώτα παρουσιάζονται τα συστήματα που έχουν σχέση με την πρόσληψη της τροφής, την απορρόφηση των συστατικών της (πεπτικό σύστημα) και τη μεταφορά τους, με το κυκλοφορικό και το λεμφικό σύστημα, σε όλους τους ιστούς. Στη συνέχεια γίνεται περιγραφή του αναπνευστικού συστήματος, μέσω του οποίου προσλαμβάνεται το οξυγόνο, το οποίο είναι απαραίτητο για την παραγωγή ενέργειας. Ακολουθούν τα συστήματα που έχουν σχέση με τη στήριξη και την κίνηση του σώματος (ερειστικό και μυϊκό σύστημα). Στα κεφάλαια νευρικό σύστημα & ενδοκρινείς αδένες περιγράφονται τα συστήματα που είναι υπεύθυνα για το συντονισμό όλων των λειτουργιών του οργανισμού. Μεταξύ αυτών παρεμβάλλεται το σύστημα των αισθητήριων οργάνων, το οποίο, κυριολεκτικά, είναι το παράθυρο του οργανισμού στον κόσμο. Η ύλη του βιβλίου αυτού ολοκληρώνεται με το αναπαραγωγικό σύστημα, το οποίο είναι απαραίτητο για τη διαιώνιση του είδους. Όλα αυτά τα συστήματα προσπαθήσαμε να τα προσεγγίσουμε όσο πιο απλά μπορούσαμε. Δώσαμε έμφαση κυρίως στον τρόπο που λειτουργούν παρά στη λεπτομερή περιγραφή τους.

Για την καλύτερη κατανόηση των κειμένων τα κεφάλαια συμπληρώνονται από ένα μεγάλο αριθμό εικόνων, πινάκων, και διαγραμμάτων. Υπάρχουν επίσης παραθέματα και άλλες πρόσθετες πληροφορίες (Γνωρίζετε ότι;) που δεν περιλαμβάνονται στην εξεταστέα ύλη. Η μελέτη των παραθεμάτων μπορεί να γίνεται κατά τη διάρκεια του μαθήματος ή στο σπίτι, ανάλογα με τα ενδιαφέροντα των μαθητών. Τέλος, στο βιβλίο περιλαμβάνονται δραστηριότητες που είναι προαιρετικές και μπορεί να πραγματοποιηθούν από έναν ή περισσότερους μαθητές, σε χρόνο και με τρόπο που θα προσδιοριστούν από τον διδάσκοντα, σε συνεργασία με τους μαθητές. Το βιβλίο συμπληρώνεται από το βιβλίο του καθηγητή και από τον Εργαστηριακό Οδηγό.

Στόχος του βιβλίου αυτού δεν είναι μόνον η πληροφόρηση αλλά και η ευαισθητοποίηση των μαθητών σε θέματα που αφορούν το σώμα τους. Οι παρεχόμενες γνώσεις πιστεύουμε ότι θα συμβάλλουν στην απόκτηση θετικών στάσεων όπως αποφυγή του καπνίσματος, του αλκοόλ, υιοθέτηση υγιεινής διατροφής και άσκησης, και θα συντελέσουν στη σωστή λειτουργία του οργανισμού τους.

Το βιβλίο αυτό δεν απευθύνεται μόνο σε μαθητές που προσανατολίζονται σε βιολογικές επιστήμες ή σε επιστήμες υγείας αλλά σε όλους εκείνους που θέλουν να γνωρίσουν περισσότερο τον πολύπλοκο ανθρώπινο οργανισμό. Ελπίζουμε ότι οι γνώσεις που θα αποκτήσετε δε θα σας βοηθήσουν μόνο στις μετέπειτα σπουδές σας αλλά θα σας, φανούν γενικά χρήσιμες.

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

1. ΑΠΟ ΤΟ ΚΥΤΤΑΡΟ ΣΤΟΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟ

Κύτταρα και ιστοί

Όργανα και συστήματα οργάνων

2. ΠΕΠΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ

Δομή και λειτουργία του πεπτικού συστήματος

Πέψη και απορρόφηση των θρεπτικών ουσιών

Μεταβολισμός

3. ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ

Καρδιά

Αιμοφόρα αγγεία

Η κυκλοφορία του αίματος

Αίμα

4. ΛΕΜΦΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ

Δομή του λεμφικού συστήματος

5. ΑΝΑΠΝΟΗ

Δομή και λειτουργία του αναπνευστικού συστήματος

6. ΑΠΕΚΚΡΙΣΗ ΚΑΙ ΩΣΜΟΡΡΥΘΜΙΣΗ

Ουροποιητικό σύστημα

Ωσμορρύθμιση

Ομοιόσταση

7. ΕΡΕΙΣΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ

Οστά

Σχηματισμός και ανάπτυξη των οστών

Αρθρώσεις

Τα μέρη του σκελετού

8. ΜΥΪΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ

Δομή και λειτουργία του γραμμωτού μυός

9. ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ

Δομή και λειτουργία των νευρικών κυττάρων

Περιφερικό νευρικό σύστημα

Κεντρικό νευρικό σύστημα

Αυτόνομο νευρικό σύστημα

10. ΑΙΣΘΗΤΗΡΙΑ ΟΡΓΑΝΑ - ΑΙΣΘΗΣΕΙΣ

Υποδοχείς - αισθήσεις

Σωματικές αισθήσεις

Ειδικές αισθήσεις

11. ΕΝΔΟΚΡΙΝΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ

Ορμόνες

Αδένες

12. ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗ - ΑΝΑΠΤΥΞΗ

Δομή και λειτουργία του αναπαραγωγικού συστήματος

Από τη μείωση στη γονιμοποίηση

Ανάπτυξη του εμβρύου - τοκετός

._